en

Klucz do symboli źródeł

Skróty-symbole, którymi oznaczane są źródła do poszczególnych utworów, tworzone są według pewnych zasad, mających na celu zawarcie w symbolu źródła szeregu użytecznych informacji. Wszystkie Chopinowskie źródła dzielą się na dwie główne kategorie: rękopisy i wydania. Określamy je konwencjonalnymi nazwami i ich skrótami wskazującymi na rodzaj źródła (np. autograf, wydanie angielskie):

  • źródła rękopiśmienne obejmują autografy Chopina (A), kopie (K) oraz pozostałe rękopisy nie będące kopiami lub takie, których typu nie jesteśmy w stanie określić (R);
  • wydania oznaczane są dwuliterowymi skrótami Wx, gdzie określa, na jakim obszarze językowym miała siedzibę firma wydawcy (fn, a, w, p – odpowiednio wydanie francuskie, niemieckie, angielskie, włoskie, polskie).
Litery lub cyfry dodawane do powyższych symboli identyfikują poszczególne źródła oraz określają bliżej ich miejsce na chronologicznej liście źródeł danego rodzaju i inne charakteryzu­jące je cechy:
  • Numeracja źródeł jednego typu (np. autografów lub wydań i ich nakładów dokonywanych przez daną firmę) oznacza zawsze ich uporządkowanie chronologiczne i zależność tekstów. Dla przykładu, ozna­czenie autografu jako A1 niesie następujące informacje: Chopin napisał przynajmniej dwa autografy danego utworu, z których ten powstał jako pierwszy. Brak numeracji oznacza, że ustalenie tego rodzaju zależności i chronologii nie było możliwe.
  • Zgodnie z tym, co napisano wyżej, kolejne różniące się nakłady lub wznowienia pierwszych wydań numerowane są cyframi arabskimi. Gdy w rozpatrywanym miejscu nie ma między nimi różnic, dla uproszczenia zapisu używamy symbolu wydania bez dookreślających cyfr: jeśli np. istnieją trzy różne wersje wydania niemieckiego oznaczone Wn1Wn2 i Wn3, to zamiast Wn1 (Wn2→Wn3) piszemy po prostu Wn.
  • Cyfry rzymskie numerują źródła zawierające wcześniejsze wersje utworu, wyraźnie odbiegające od redakcji ostatecznej (są to najczęściej autografy lub kopie), np. AI oznacza autograf wcześniejszej redakcji utworu.
  • Małe litery wskazują na rodzaj źródła, np. As to autograf-szkic.
  • Wielką literą rozpoczynają się oznaczenia osób związanych z danym źródłem, np. WfD to egzemplarz lekcyjny (wydania francuskiego) panny O’Méara, późniejszej pani Dubois, KF to kopia spisana przez Fontanę (X, Y, Z oznaczają osoby niezidentyfikowane), a AK – autograf jednego z walców ofiarowany pannie de Krudner.

Ujęcie symbolu w nawias kwadratowy oznacza źródło zaginione, którego istnienie wynika z dostępnych informacji historycznych lub umożliwia wyjaśnienie obserwowanych relacji między zachowanymi źródłami, np. [KF1] i [KF2] to dwie kopie Fontany Taranteli op. 43, których dotychczas nie udało się odnaleźć, ale o których wiemy z korespondencji Chopina.

Strzałka (→) pomiędzy symbolami źródeł oznacza zależność źródeł, np. A (→Wf) należy rozumieć jako autograf i oparte na nim wydanie francuskie, a A (→KF,Wf) jako autograf i oparte na nim: kopię Fontany i wydanie francuskie. Możliwe są także bardziej rozbudowane schematy, np. A (→KF→WnWf→Wa1→Wa2) oznacza, że na autografie oparte były kopia Fontany i wydanie francuskie, które z kolei stanowiły podstawę dla – odpowiednio – wydania niemieckiego i pierwszego wydania angielskiego, a na tym ostatnim oparty był drugi nakład wydania angielskiego. Inny przykład: Wf1 (→Wn,Wf2→Wa) oznacza, że wydanie niemieckie oparte było na egzemplarzu wydania francuskiego, nie uwzględniającym ostatnich retuszów, natomiast wydanie angielskie – już na jego poprawionej wersji.